Читать книгу Си Цзиньпин: классикалык цитаталар жана сюжеттер. Экинчи китеп онлайн
Андан ары Цзэн-цзы «жүк оор, бирок жолу узун» деген сөздү мындайча түшүндүрөт: «Илимдүү адамдын жүгү – кайрымдуулук менен жакшылыкты жайылтуу, бул оор эмеспи? Анын жолу анын өлүмү менен гана бүтөт – ал алыс эмеспи?» Бул эмнени билдирет: адамгерчиликти ырастоо үчүн жоопкерчиликти өз мойнуна алуу чынында эле чоң эмеспи? Адамгерчиликти ырастоо үчүн өмүр бою күрөш кантип эле узак жол болбосун?
Конфуций кайрымдуулукту ырастоо үчүн «өзүнүн ынталуулугу менен тамакты унутат, кубанычта бардык кайгыларды унутат жана жакындап калган карылыкты байкабайт». Мэн-цзынин айтымында, «билимдүү адам жакырчылыкта адилеттүүлүгүн жана милдетине берилгендигин жоготпойт, ал эми байлыкта чындык жолунан тайбайт» жана «Асман асты империясы чындык жолуна түшкөндө, илимдүү адам өзүн ошол жол менен жүрүүгө арнайт; Асман асты империясы чындык жолуна түшпөгөндө, илимдүү адам чыныгы жол үчүн өзүн курман кылат». Конфуций, Мэн-цзы сыяктуу улуу инсандар кайрымдуулукту адам жашоосунун мааниси деп эсептеп, Асман асты империясынын тагдыры үчүн жоопкерчиликти өз мойнуна алышкан.
Асыл эр бардык нерседе милдет жана адилеттүүлүк сезимине таянат.
Цитата Корея Республикасынын Сеул университетинде «Кытай менен Корея Республикасынын ортосундагы келечектеги кызматташтыкты биргелешип куруу, Азиянын өнүгүүсү жана гүлдөшү жалпы күч-аракеттер аркылуу» баяндамасында жана башка бир катар эмгектерде берилген.
ТҮШҮНДҮРМӨ
Милдетке берилгендиктин атынан жеңилдиктерден баш тартуу, милдетке берилгендик аркылуу пайда табуу, пайда көрүү жана милдетке берилгендикти эстеп калуу – пайда менен парз сезиминин байланышы жөнүндөгү бул көз караштар салттуу кытай философиялык ой жүгүртүүсүнүн түпкү маңызын камтыйт. Мындай көз караштар мамлекеттер ортосундагы мамилелердин нормаларын гана аныктабастан, ошондой эле адамдар жашоодо карманууга тийиш болгон баалуулуктардын жана ишенимдердин системасын түзөт. Милдетке берилгендик менен пайда алуу бири-биринен ажырагыс байланышта эмес, милдет пайдадан жогору турат, милдет пайдадан төмөн болот, адилеттик пайдадан жогору турат.